Wyjeżdżając do Włoch na przełomie marca i kwietnia 2022r. nie wiedzieliśmy jeszcze, że będzie to ostatnie spotkanie projektowe. Bardzo chcieliśmy podsumować działania projektowe w Polsce, w naszym liceum, w czerwcu br. ponieważ ze względu na pandemię Covid-19, nie udało nam się zorganizować spotkania w Polsce w marcu 2020r. Niestety, na miejscu, w Palermo, na Sycylii, dowiedzieliśmy się od nauczycieli ze szkół partnerskich, że nasze plany znowu mogą się nie ziścić i tak się stało. Tym razem niestabilna sytuacja za naszą wschodnią granicą, ogromna fala migracji i niepewność jutra wywołały obawy wśród rodziców uczniów z krajów partnerskich, a to skutkowało tym, że musieliśmy zawiesić rozpoczęte wcześniej przygotowania. Tym samym Włochy były ostatnim miejscem, gdzie spotkali się uczestnicy naszego projektu współpracy szkół. Tym razem nasze liceum reprezentowali chłopcy z klas I i II LO: Karol Szpirko, Marcel Gajewski, Kacper Klimowicz, Adam Tyszkowski i Brajan Rzadkowski oraz nauczyciele: Beata Tyszkowska, Justyna Broniszewska – Bator i Bogusław Włos.
Nasz pobyt na Sycylii rozpoczął się wieczorem 25 marca, a zakończył w sobotę 2 kwietnia br. Po nocnym odpoczynku, pierwszego dnia poznawaliśmy okolice centrum miasta Palermo, uczestniczyliśmy we Mszy św. w przepięknej Katedrze w Palermo. Katedra ta, pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Palermo (wł. Cattedrale di Palermo) to jeden z największych skarbów stolicy Sycylii. Świątynia wyróżnia się różnorodnością stylów – podstawę zbudowano w stylu normańskim, w kolejnych wiekach dodawano do niej elementy barokowe, gotyckie, renesansowe, a nawet mauretańskie. Następnie, jak wszyscy sycylijczycy i turyści w leniwe, niedzielne popołudnie spacerowaliśmy brzegiem morza ciesząc się wspaniałą pogodą i śródziemnomorskimi krajobrazami.
Następnego dnia w szkole powitano nas wszystkich występami tanecznymi w wykonaniu uczniów miejscowej szkoły i poczęstunkiem. Następnie spotkaliśmy się z panią dyrektor, której tradycyjnie przekazaliśmy pozdrowienia z Polski i upominki, które dzięki wsparciu Burmistrza Wołczyna, pana Jana Leszka Wiącka i pomocy Referatu Rozwoju Gospodarczego, Promocji i Integracji Europejskiej Urzędu Miejskiego w Wołczynie, zawsze zabieramy do szkół goszczących naszą grupę. Włoscy uczniowie oprowadzili nas po swojej szkole i opowiedzieli o swoim systemie edukacji. Potem przyszedł czas na naszych uczniów, którzy jak zawsze wspaniale zaprezentowali naszą szkołę i Polskę. Przed wyjazdem każda ze szkół partnerskich miała za zadanie nakręcić krótki filmik przedstawiający typowy dzień z życia ucznia liceum i filmik naszych chłopców nagrodzony został największym aplauzem. Po południu miejscowa młodzież zabrała wszystkie grupy do centrum miasta i na kolację.
Cały kolejny dzień spędziliśmy zwiedzając Palermo z przewodnikiem. Palermo jest kulturalną, gospodarczą i turystyczną stolicą Sycylii, więc trudno wymienić wszystkie miejsca, które widzieliśmy. Może wymienię te, które zrobiły na nas największe wrażenie. Z pewnością był to Zamek Królewski, który wznosi się w najwyższym punkcie miasta, a dziś mieści się tutaj siedziba Regionalnego Parlamentu Sycylijskiego. Nieco na zachód od zamku znajduje się największa brama miejska Palermo – Porta Nuova. Fontanna Pretoria , zwana Fontanną Wstydu jest podobno jedną z najpiękniejszych fontann we Włoszech, położona tuż obok naszego hotelu, na placu gdzie znajdują się ważne i piękne budynki, między innymi Ratusz Miejski. Quattro Canti – samo centrum miasta, w którym spotykają się dwie główne ulice Palermo: via Maqueda i via Vittorio Emanuele. Z czterech stron, jak sama nazwa wskazuje, znajdują się cztery piękne barokowe pałace ze ściętymi narożnikami (jak w Barcelonie). Na najniższym poziomie cztery budowle ozdobione są fontannami i rzeźbami symbolizującymi cztery pory roku i cztery główne rzeki świata, nieco wyżej dostrzeżemy figury czterech królów hiszpańskich, a na samej górze – cztery patronki Sycylii (Ninfa, Agata, Oliwia i Rozalia). Pałace mają jeszcze jeden symboliczny wyraz – reprezentują także cztery dzielnice starego miasta. Quattro Canti to również miejsce gdzie ciągle słychać muzykę i które nigdy nie zasypia. Mieliśmy szczęście mieszkać dwa kroki od tego skrzyżowania. Nieco dalej znajduje się Katedra, a obok niej piękny park – Villa Bonanno, w którym można się schronić przed upałami i uciec od zgiełku miasta. Dalej kościół Chiesa del Gesù (Casa Professa) to istny majstersztyk, jedno z najpiękniejszych wnętrz jakie widzieliśmy! Kościół znajduje się tuż obok targu Ballarò, który jest obowiązkowym punktem na mapie zwiedzania Palermo! Targi są sercem i duszą każdego miasteczka na Sycylii, więc chcąc podejrzeć jak wygląda prawdziwa codzienność mieszkańców i stać się jej częścią, należy obowiązkowo złożyć wizytę na jednym z lokalnych bazarów, gdzie sycylijczycy z typowym dla siebie luzem śpiewają, głośno gestykulują, a nawet tańczą zachęcając przechodniów do zakupu świeżych owoców morza innych specjałów tego regionu. Nasza piesza wycieczka zakończyła się właśnie w takim miejscu, gdzie przygotowano nam lunch z tego, co można było kupić na straganach. Nasi gospodarze zrobili nam niespodziankę i włączyli nagrania z hymnami państwowymi poszczególnych krajów uczestniczących w spotkaniu, zachęcając w ten sposób wszystkich do śpiewu. Potem czekała nas prawdziwa uczta, zakończona zabawą i tańcem na ulicy pośród tłumu przechodniów i miejscowych sklepikarzy.
Trzeci dzień spotkania spędziliśmy głównie w szkole zajmując się tematyką projektu, czyli przedsiębiorczością. Najpierw właścicielka lokalnej manufaktury produkującej lokalne słodkości opowiedziała nam o swojej pasji i drodze jaką przebyła, aby stworzyć własną firmę. Potem uczyliśmy się zdobić słodkości wykonane z masy marcepanowej i w końcu mogliśmy delektować się tymi pysznościami. Następnym punktem dnia były warsztaty prowadzone przez uczniów i absolwentów miejscowej szkoły na temat: „Jak zostać przedsiębiorcą?” po czym wszyscy uczniowie w grupach międzynarodowych otrzymali zadanie stworzenia koncepcji własnej firmy wykorzystując wiedzę i umiejętności poszczególnych członków grupy. Na koniec odbyły się prezentacje firm w języku angielskim. Po południu udaliśmy się do Teatro Massimo, największej opery we Włoszech, gdzie przyglądaliśmy się przygotowaniom do wieczornego spektaklu. Ten pracowity dzień zakończył się w Palazzo Sant’ Elia, ciekawym spotkaniem z dwiema ukraińskimi artystkami, które z powodu wojny w Ukrainie schroniły się w Palermo i tam kontynuowały swoją działalność twórczą.
Czwartek spędziliśmy poznając okolice Palermo. Najpierw odwiedziliśmy Monreale, gdzie warto pojechać nie tylko ze względu na zapierające dech w piersiach złote, bizantyjskie mozaiki pochodzące z XII i XIII wieku, znajdujące się wewnątrz górującej nad miastem Katedry, ale również z powodu cudownych widoków na Palermo i zatokę Morza Tyrreńskiego. Monreale leży na wzgórzu Monte Caputo i po prostu zachwyca. Następnie autokar wjechał na wzgórze, gdzie znajdują się relikwie świętej Rozalii, patronki miasta, by kolejno zjechać do miasteczka Mondello, gdzie mogliśmy odpocząć na jednej z najpiękniejszych plaż w zatoce. Po powrocie z wycieczki udaliśmy się wszyscy do szkoły, gdzie odbyło się oficjalne zakończenie spotkania połączone z ceremonią rozdania uczestnikom certyfikatów uczestnictwa w mobilności. Uroczystość miała charakter talent show. Miejscowi uczniowie popisywali się swoimi licznymi talentami w dziedzinie sportu, tańca i śpiewu. Na koniec podziwialiśmy ich na wybiegu, w roli modeli na pokazie mody włoskiej.
Ostatni dzień spotkania we Włoszech upłynął nam na całodniowej wycieczce do Agrigendo. Było to niezwykłe miejsce, jedno z najsłynniejszych – i chyba najczęściej odwiedzanych kompleksów archeologicznych o nazwie Dolina Świątyń w Agrigentoelle dei Templi, czyli Dolina Świątyń, największy park archeologiczny na świecie! W czasach Wielkiej Grecji podboje Greków zataczały coraz szersze kręgi. Helladzi coraz pewniej zadomowili się na południu Półwyspu Apenińskiego i stopniowo zdobywali coraz to nowe ziemie.
W VI w p.n.e. mieszkańcy Geli na południu Sycylii założyli miasto Akragas. To bardzo szybko urosło w siłę. Powstały tam olśniewające świątynie, teatry, wielkie place i pałace. Katakumby z bogatymi grobowcami, a w pobliżu morze gwarantujące rozwój handlu. Miasto zyskało miano „ulepszonych Aten”. Jednak złota era nie trwała długo. Wkrótce zaczęły się wojny punickie i miasto zostało zaatakowane przez Kartaginę. Po niej przyszli Rzymianie, tysiąc lat później Arabowie i Normanowie. Agrigento już nigdy nie odzyskało potęgi. Na nas zrobiło wielkie wrażenie, szczególnie, że kilka tygodni wcześniej mieliśmy możliwość zwiedzania Grecji, a ta część Sycylii do złudzenia przypominała Grecję. Po powrocie z wycieczki pożegnaniom nie było końca, a następnego dnia udaliśmy się w drogę powrotną i tak zakończyła się nasza włoska przygoda.
Tym samym kolejny projekt międzynarodowej współpracy szkół dobiegł już końca. Wszyscy czujemy się ubogaceni nowymi doświadczeniami oraz zdobytą wiedzą z zakresu przedsiębiorczości. To już osiemnaście lat uczestnictwa w projektach unijnych uczniów i nauczycieli naszej szkoły. Realizacja tego projektu była wyjątkowo trudna. Nie wszystko udało się zrealizować ze względu na pandemię Covid-19 i wojnę w Ukrainie, ale mimo wszystkich trudności każdy z nas otworzył się na inne kultury i skorzystał z możliwości jakie dała nam współpraca ze szkołami z Łotwy, Bułgarii, Włoch, Hiszpanii i Grecji w ramach programu Erasmus +
Zobaczmy jeszcze jak wyjazd wspominają nasi uczniowie:
Wyjazd do Palermo był dobrą decyzją, mimo że wcześniej były lekkie obawy. Po przeżyciu podróży samolotem oraz spędzeniu kilku dni, każdy zdążył się zaaklimatyzować oraz poznać uczniów z innych krajów. Na początku można było mieć obawy o to, jak poradzimy sobie w rozmowie z innymi w obcym języku, lecz okazało się to kwestią czasu, aby się przerzucić do płynnego rozmawiania. Mogliśmy się w ten sposób dowiedzieć interesujących rzeczy o życiu oraz kulturze w innych krajach, lub co było jeszcze ciekawsze, spędzać czas w grupie i korzystać z tego co oferowało nam Palermo. Jestem w stanie powiedzieć, że był to jeden z najlepszych tygodni w moim życiu.
/Karol Szpirko – klasa II LO/
Wyjazd do Palermo to było prawdziwe zanurzenie się w Sycylijskiej kulturze, starcie z różnorodnością rówieśników z innych państw, zawiązywanie międzynarodowych znajomości, poznawanie kultur europejskich oraz hiper-skuteczne łamanie barier językowych i pokonywanie „social anxiety”.
Poza czynnościami projektowymi, smakowaliśmy włoskiej kuchni, zwiedzaliśmy starożytne zabytki i podziwialiśmy piękną architekturę, a wieczorami spotykaliśmy się wspólnie z młodzieżą z innych krajów na mieście.
Poczułem, jak różnice wielkie mogą być różnice między rówieśnikami z innych państw, przez chociażby zwyczaje i podejście do innych narodowości, a zarazem nieistotne, bo wszyscy jesteśmy młodymi ludźmi, którzy po poznaniu się i otwarciu, okazują się być sobie po prostu… ludzcy, życzliwi i koleżeńscy.
Ten tydzień diametralnie wpłynął na mój światopogląd. Wyjątkowość i skala doświadczeń które dzięki niemu zdobyłem jest niesamowita.
/Kacper Klimowicz- klasa II LO/
Wyjazd na spotkanie uczestników projektu Erasmus+ do Palermo był jedną z lepszych rzecz, których doświadczyłem do tej pory. Głównie ze względu na ludzi których poznałem, miejsca które zwiedziłem i kulturę którą miałem szansę w ten sposób poznać. Prawdę mówiąc początek był dość stresujący, ponieważ było to dla mnie nowością, że każdy wokół mówi ciągle w języku angielskim, aczkolwiek wyjazd ten pozwolił mi przełamać tę bariera językowa. Cała atmosfera podczas wyjazdu była wręcz niesamowita. Polecam każdemu serdecznie choć raz wziąć udział w tego typu projekcie :))
/Brajan Rzadkowski – klasa I LO/
Projekt Erasmus+ i możliwość wyjazdu do Palermo to jedne z najlepszych doświadczeń jakie do tej pory w życiu przeżyłem. Nigdy nie spodziewałem się, że któregoś dnia wyruszę w tak niezapomnianą podróż, gdzie odwiedzę tak niesamowite miejsca i poznam nie tylko cudownych ludzi, ale także ich kulturę i styl bycia, w czym absolutnie się zakochałem. To wszystko co mnie tam spotkało do końca życia zostanie w mojej pamięci i będę z przyjemnością wracać do tych dni. Carpe diem!
/Adam Tyszkowski – klasa I LO/
Przed wyjazdem do Palermo miałem wątpliwości czy będę umiał porozumieć się po angielsku z rówieśnikami z Włoch, Hiszpanii, Łotwy i Grecji. Jednak, tuż po przylocie na wyspę wszystkie negatywne myśli i obawy zostały rozwiane. Kiedy zostało dane mi nawiązywać nowe znajomości, bariera językowa nie była żadnym problemem, aby rozmawiać. Młodzi ludzie bardzo szybko nawiązują relacje i łamią wszelkie bariery. Cieszę się, że mogłem również zobaczyć wiele wspaniałych miejsc, podziwiać krajobrazy oraz poznać włoską kulturę i styl życia. Czas spędzony w gronie zagranicznych znajomych minął bardzo szybko i pozostały tylko miłe wspomnienia…
/Marcel Gajewski – klasa II LO/
mgr Beata Tyszkowska
